Los Angeles orman yangınları, Bolu Kartalkaya otel yangını ve engellilerin durumu
İzmir Bornova’da bir parkta gerçekleştirilen bu videoda psikolojik danışman Ayşegül Taşgın ve Emre Taşgın, dünyada ve Türkiye’de gündemde olan yangınlar ve doğal afetler sırasında engellilerin karşılaştığı zorlukları ele alıyor. Programda, engellilerin afetlerde ölüm riskinin, engelsiz bireylere göre 2 ila 4 kat daha fazla olduğu belirtiliyor. Los Angeles ve Türkiye’deki yangınlar üzerinden örnekler verilerek bu tür olaylarda yaşanan ihmal zincirlerinin ve eksikliklerin engelliler üzerindeki etkileri tartışılıyor.
Amerika’daki bir yangında engelli bireylerin hayatını kaybettiği örnekler vurgulanırken, özellikle tekerlekli sandalye kullanan bireylerin ve çevresel desteği olmayanların tahliyede ne denli zorlandıkları anlatılıyor. Türkiye’deki Bolu Kartalkaya yangınında ise, herhangi bir engelli bireyin etkilenip etkilenmediği henüz bilinmese de, genel olarak engelli bireyler için yeterli acil durum planlarının olmadığına dikkat çekiliyor.
Engelliler için Özel Riskler
Amerika ve Türkiye’de engellilerin tahliye planlarının çoğunlukla bireysel çabalara dayandığı, destek mekanizmalarının eksik olduğu vurgulanıyor. Otellerde veya kamu binalarında yangın merdivenlerinin yerinin belirtilmediği veya engellilere özel bir oryantasyon sağlanmadığı ifade ediliyor.
Yangın veya diğer afetlerde engellilerin durumunu gözeten özel bir eylem planı olmaması eleştiriliyor. Örneğin, asansörlerin kullanılmaması gereken durumlarda tekerlekli sandalye kullanan bir bireyin nasıl tahliye edileceği belirsiz.
İklim Krizleri ve Gelecekteki Riskler
Programda, iklim değişikliği nedeniyle olağanüstü durumların artarak devam edeceği, bu nedenle engellilik ve afet konularının ulusal ve uluslararası düzeyde öncelikli bir gündem maddesi olması gerektiği belirtiliyor. Birleşmiş Milletler’in 2030 Eylem Planı’nda da bu konulara yer verildiği ifade ediliyor.
Doğal Afetlerde Engellilere Yönelik Tedbirler
Engelli bireylerin kaldıkları otellerde veya bulundukları diğer binalarda, engellilere yönelik özel tahliye planlarının hazırlanması gerektiği vurgulanıyor. Özellikle otel personelinin engelli bireylerin hangi odalarda bulunduğunu bilmesi ve buna uygun acil durum planları geliştirmesi öneriliyor.
Herkes için afet eğitimi ve oryantasyonun yaygınlaştırılmasının önemine dikkat çekiliyor. Eğitimlerin engelli bireylerin özel ihtiyaçlarını kapsaması gerektiği belirtiliyor.
Karanlıkta görme engelli bireylerin daha iyi hareket edebildiği örneğinden yola çıkılarak, engelsiz bireylerle dayanışma içinde tahliye planlarının hazırlanması gerektiği aktarılıyor.