Yapay zeka görme engellilerin yaşamını olumlu yönde etkileyecek

Yapay zekâ, başta görme engelliler olmak üzere tüm engelli bireyler için erişilebilirliği dönüştürme potansiyeline sahip bir teknoloji olarak tartışılıyor. Konuğumuz Beko’da BT Test ve Kalite Yönetim Uzmanı olan Sarper Arıkan. Kendisiyle yapay zekanın görme engellilerin günlük yaşamlarında nasıl uyarlanabileceği, erişim alanlarının nasıl genişletilebileceği gibi konuları inceliyoruz. Programda, yapay zekâ sayesinde ekran okuyucular, görsel tanıma araçları ve sesli asistanlar gibi teknolojilerin yıllar içinde gelişimi ele alınıyor.

Yapay zekâ, fotoğraf analizinden video açıklamalarına, anlık altyazı üretiminden detaylı metin analizlerine kadar birçok alanda önemli ilerlemeler kaydetti. Siri, Google Asistan ve Amazon Alexa gibi sesli asistanlarla başlayan süreç, artık daha etkili dil modelleri ve ekran okuyucularla entegre çalışan yapılarla devam ediyor. Örneğin, görme engelliler için güvenlik kodlarının çözümü ve yüz tanıma gibi işlevler büyük kolaylık sağlıyor.

Eğitimde yapay zekânın kullanım alanları da tartışılıyor. Matematikte grafiklerin detaylı açıklanması, coğrafyada haritaların erişilebilir hâle getirilmesi ve dil öğreniminde yapay zekânın katkıları örnek veriliyor. Bunun yanı sıra, LaTeX gibi matematiksel ifade dillerinin yapay zekâ tarafından desteklenmesi, görme engellilerin akademik çalışmalara erişimini kolaylaştırıyor.

Görme engelliler için istihdam alanında yapay zekânın fırsatlar yaratabileceği vurgulanıyor. “Prompt Mühendisliği” (Yapay zekâ ile doğru ve etkili iletişim kurma becerisi) gibi becerilerin geliştirilmesi, bireylerin farklı sektörlerde yer almasını sağlayabilir. Özellikle yazılım geliştirme, görsel tasarım ve problem çözme gibi alanlarda yapay zekâ ile iş birliği yapmak önemli bir avantaj sunuyor.

Yapay zekâ teknolojisinin getirdiği dönüşümün bazı meslek gruplarını etkilemesi bekleniyor. Örneğin, müşteri temsilciliği gibi alanlarda otomasyonun artmasıyla işlerin azalabileceği öngörülüyor. Ancak, mesleklerin dönüşeceği ve yapay zekâ ile iş birliğini öğreten eğitimlerin artacağı ifade ediliyor. Öğretmenlerin öğrencilerine yapay zekâyı nasıl kullanacaklarını öğretmesi ve materyalleri yapay zekâ ile hazırlaması bekleniyor.

Programda yapay zekânın engelli bireyler için bir devrim yarattığı, erişilebilirliği artırdığı ve gelecekte daha da dönüştürücü bir rol oynayacağı belirtiliyor. Bu süreçte hem olumlu hem de olumsuz etkilerin dengelenmesi gerektiği, etik ve hukuki tartışmaların önem kazandığı ifade ediliyor. Görme engelliler için yapay zekâ ile çalışan robot asistanlar, akıllı ev sistemleri ve erişilebilir ulaşım çözümleri gibi uygulamaların geliştirilmesi umut vaat eden alanlar arasında yer alıyor.