ÖTV muafiyeti ile engelli aracı alımına yeni düzenleme

 

“Ne Değişti?” serisinin bu bölümünde, engellilere yönelik ÖTV muafiyetinde yapılan değişiklikler ele alındı. ÖTV muafiyeti kapsamında engelliler, araçlarını artık 10 yılda bir değiştirebilecekler. Ayrıca, araçların en az %20 yerli üretim olması şartı getirildi. Cumhurbaşkanı, yerlilik oranını yarı yarıya azaltma veya iki katına çıkarma yetkisine sahip. Bu düzenlemeler, 25 Aralık 2024’teki torba kanunda yer aldı ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

 

ÖTV’nin Tarihçesi ve Genişleyen Kapsamı

1999’daki depremler sonrası ekonomik kriz nedeniyle getirilen ÖTV, 2002’de yürürlüğe girdi. Engelliler, uzun yıllar ÖTV muafiyetiyle araç alabildiler; ancak istismar vakaları nedeniyle sınırlamalar gündeme geldi. Son düzenleme engelliler arasında tartışmaları artırdı. Bazı çevreler engellilerin lüks araçlara sahip olduğu gerekçesiyle ÖTV muafiyetine itiraz ederken, getirilen kısıtlamalar engelli haklarını savunanların tepkisini çekti.

 

Engellilerin İhtiyaçları ve ÖTV Muafiyeti

Engelli bireylerin toplu taşıma araçlarının erişilebilir olmaması nedeniyle özel araca duyduğu ihtiyaç vurgulandı. Özellikle bedensel engelliler ve zihinsel engelli çocuklara sahip aileler için bu araçlar, günlük yaşamın bir parçası. Körler arasında da bu konuda farklı görüşler var. Bazıları, özel araçların bağımsız hareketi engellemeyeceğini savunurken, diğerleri, toplu taşımanın erişilebilir hale getirilmesi gerektiğini düşünüyor.

 

ÖTV Muafiyeti Düzenlemesinin Etkileri ve Eleştiriler

Videoda, bu düzenlemenin temel hak ve özgürlükler bağlamında değerlendirilmesi gerektiği belirtildi. ÖTV muafiyetinin daraltılması, engellilerin sosyal yaşam ve eğitim gibi alanlarda eşit erişim sağlaması açısından bir geriye gidiş olarak yorumlandı. Ayrıca, devletin engellilere sağladığı hakların bir ayrıcalık değil, temel hak olduğu vurgulandı.

 

Sivil Toplumun Rolü

Sivil toplum örgütlerinin erişilebilirlik sorunlarına yeterince odaklanmadığı eleştirildi. Özellikle teknolojik cihazlar için KDV istisnasının kaldırılması gibi konulara yeterince tepki verilmediği ifade edildi. Bunun yanı sıra, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının yanı sıra  yerine Hazine ve Maliye Bakanlığı ile iletişimin önemine dikkat çekildi.

ÖTV muafiyetindeki değişiklikler, engellilerin bağımsız yaşamı ve hak temelli taleplerini etkiliyor. Erişilebilirlik için vergi düzenlemelerinin hak temelli bir yaklaşımla ele alınması gerektiği savunuldu. Son olarak, bu düzenlemenin uygulamada yaratacağı sorunların izlenmesi ve raporlanması gerektiği ifade edildi.

 

Resmi Gazete’de Yürürlüğe Giren ÖTV Düzenlemesi

MADDE 12- 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde yer alan “kayıt ve tescile tâbi” ibaresinden sonra gelmek üzere “yerli katkı oranı en az %20 olan” ibaresi eklenmiş, bentte yer alan “beş” ibaresi “on” şeklinde, ikinci fıkrasının son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Cumhurbaşkanı; birinci fıkrada belirlenen yerli katkı oranını yarısına kadar indirmeye, iki katına kadar artırmaya yetkilidir.”

Resmi Gazete’nin ilgili sayfasını görüntüleyin