Öğretmenlik Mesleği Kanunu, öğretmen hakları ve engelli öğretmenler
Bu videoda öğretmenlik meslek kanununun öğretmenler için avantajları ve getirdiği yenilikler inceleniyor. Ayrıca Kanun’da özellikle engelli öğretmenlerin hakları için detaylar ele alınıyor.
Kanunun amacı, eğitim hizmetlerini yürüten öğretmenlerin seçilmesi, atanması ve geliştirilmesine yönelik düzenlemeler yapmak, Milli Eğitim Akademisini kurmak ve bu akademi aracılığıyla eğitim, meslek gelişimi, kariyer basamaklarında ilerleme ve görevde yükselme süreçlerini standart bir yapıya oturtmak olarak belirtiliyor.
Öğretmen adayları için hazırlık eğitimi
Öğretmen adayları için 4 dönemlik bir hazırlık eğitimi getirilmiştir. Bu eğitim teorik ve uygulamalı dersleri içerecek ve Milli Eğitim Akademisi tarafından verilecektir. Mezun olunan bölüm veya program baz alınarak hazırlık eğitimi süresi 3 dönem de olabilir. Akademi, öğretmen adaylarına öğretmenlik için gerekli bilgi, beceri ve tutumları kazandırmayı hedefliyor.
Hazırlık eğitimine kabul için öğretmen adaylarından belirli bir sınav puanı ve “öğretmen olabilir” raporu istenmektedir. Ancak, sağlık durumu engelli olanlar için “öğretmen olabilir” raporunu almak zorlayıcı bir süreç yaratabilir. Bu durum, engelli öğretmen adayları açısından zorluklar doğurabilecek bir engel olarak öne çıkıyor.
Öğretmenlik kariyer basamakları
Öğretmenlik mesleği, öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere üç kariyer basamağına ayrılıyor. Uzman öğretmen olabilmek için en az 10 yıl hizmet şartı aranıyor ve Akademi tarafından sağlanacak eğitimin tamamlanması gerekiyor. Başöğretmen unvanı için ise uzman öğretmen olarak en az 10 yıl görev yapmış olma şartı bulunuyor. Önceki düzenlemeye göre yüksek lisans yapanlar sınavsız uzman öğretmen olabiliyorken, yeni kanunla bu kolaylık kaldırılmıştır.
Sözleşmeli öğretmenlerin kadrolu öğretmen olması
Sözleşmeli öğretmenler, 3 yıl görev yaptıktan sonra bulundukları yerde kadrolu olarak göreve atanabilecekler. Aile birliği mazereti, can güvenliği ve sağlık gerekçeleri dışında başka bir yere atanma hakkı bulunmuyor. Kadroya geçen sözleşmeli öğretmenler, yer değiştirme taleplerini ancak belirli şartlar altında yapabilecekler.
Öğretmenlerin şiddete karşı korunması
Kanun, öğretmenlere yönelik şiddet vakalarında cezaların artırılmasını öngörüyor. Öğretmenlere karşı görevleri nedeniyle işlenen suçlarda cezaların yarı oranda artırılacağı ve hapis cezasının ertelenmesinin mümkün olmayacağı belirtiliyor. Bu düzenleme, öğretmenlerin güvenliği açısından önemli bir adım olarak görülüyor.
Milli Eğitim Akademisi ve eğitim süreci
Milli Eğitim Akademisi, öğretmenlerin mesleki gelişimi, kariyer basamaklarında ilerlemeleri ve görevde yükselmeleri için eğitim programları hazırlamak, uygulamak ve değerlendirmek üzere kurulmuştur. Akademi, hazırlık eğitimini de organize edecek ve öğretmenlik mesleğinde gerekli bilgi, beceri ve değerlerin kazanılmasını sağlayacak.
Okul müdürü veya müdür yardımcısı olarak görevlendirilecek adaylar, Akademi tarafından düzenlenecek olan bir yönetici yetiştirme programına katılacaklar. Bu programa katılanlar yazılı ve/veya sözlü sınavlardan geçecekler; bu sınavlarda başarılı olanlar yöneticilik pozisyonlarına atanabilecekler.
Engelli öğretmenler açısından Kanunun getirdikleri
Engelli öğretmen adayları için kanun, “öğretmen olabilir” raporu zorunluluğu getiriyor. Ancak, bu raporu almak özellikle belirli engel gruplarındaki adaylar için ciddi bir sorun teşkil ediyor. Aynı zamanda engelli öğretmenlerin atama süreci konusunda net bir düzenleme yapılmamış durumda. Dolayısıyla bu konuda belirsizlikler devam ediyor. Engelli öğretmen atamalarının EKPSS sonuçları doğrultusunda yapılacağı belirtilse de hazırlık eğitimi gibi bazı süreçlerde nasıl bir yol izleneceği henüz açıklığa kavuşmamış halde. Bu belirsizliklerin sivil toplum kuruluşları ve ilgili paydaşlarca takip edilmesi gerektiği vurgulanıyor.
Kanunun geçiş süreci ve geçici hükümler
Kanunun bazı maddelerinin yürürlüğe girmesi belirli bir süre alacak. Örneğin, 2025’e kadar bazı eski yönetmelik hükümleri uygulanmaya devam edecek. Milli Eğitim Akademisinin kuruluş süreci henüz başlamadığından, öğretmen yetiştirme ve geliştirme faaliyetleri geçici olarak ilgili genel müdürlük tarafından yürütülmeye devam edecek.
Şu anda aday öğretmen olarak görev yapan veya gelecek yıl içinde aday olarak istihdam edilecek olan öğretmenler için yeni hazırlık eğitimi süreci uygulanmayacak. Bu öğretmenler için mevcut sistemdeki adaylık süreci devam edecek.