Öğretmen Ağı Yaz Buluşması’nda erişilebilirlik ve “Betimlemenin nesi var?” görsel betimleme atölyesi
Öğretmen Ağı, öğretmenler arasındaki diyaloğu güçlendirmek ve onların birbirinden öğrenmesini sağlamak amacıyla oluşturulmuş bir ağdır. Bu yıl ilk defa Yaz Buluşması’nda yer aldım. Bu videoda Öğretmen Ağı’nın erişilebilirlik düzenlemelerini, ve “Betimlemenin nesi var?” adlı görsel betimleme etkinliğini inceliyoruz.
Öğretmen Ağı’nın erişilebilirlik düzenlemeleri
Öğretmen Ağı’ndan Irmak Akıncı Canbaz ile, Ağın erişilebilirlik hassasiyeti üzerinde durduk. Öğretmen Ağı, kuruluşundan itibaren erişilebilirlik konusunda çalışmalar yapmaktadır. Beş ana değeri var: kapsayıcılık, ayrımcılık yasağı, eşitlik, hakkaniyet ve iş birliği. Bu değerler doğrultusunda hareket ediyor. Özgüven Festivali, yüz yüze ve online etkinliklerde belli bir erişilebilirlik seviyesini tutmaya çalışıyor. Farklı ihtiyaçlara sahip bireylerden öğrenerek bu ihtiyaçları karşılamaya çabalıyor.
Bu yıl Yaz Buluşması’nda 250-300 civarında katılımcı vardı ve az sayıda da olsa görme engelli bireyler de katıldı. Erişilebilirlik konusundaki çalışmalar görme engelli katılımcıların takdirini kazandı. Örneğin, fotoğraf sergisindeki tüm fotoğraflar betimlenerek erişilebilir PDF şeklinde hazırlandı. Videoların betimlemeleri yapıldı.
İkinci günün sabahında Sunay Akın’ın katıldığı oturum öncesinde gösterilen “Bir önceki gün ne Yaptık” temalı video, betimlemeli olarak sunuldu. Engellilerle ilgili organizasyonlarda bile betimlemeli video yapmayanlar varken, Öğretmen Ağı’nın bunu düşünmesi ve uygulaması önemli bir adım. Ayrıca Yaz Buluşması’nda Braille çözümlerin de bulunduğunu söylemek gerekiyor.
Betimlemenin nesi var: Görsel betimleme atölyesi
Öğretmen Ağı’nda Pınar Göcen ve Gizem Arman ile birlikte bir Betimleme Atölyesi düzenledik. Pınar Göcen Denizli’de Türkçe öğretmeni olarak görev yapıyor ve Öğretmen Ağı’nda dersler, içerikler üzerinde öğrenmeler ve iş birlikleri yürütüyor. Aynı zamanda kapsayıcılık ve erişilebilirlik üzerine birçok çalışma yapıyor. Pınar, bu tür iş birliklerini güçlendirmenin çok kıymetli olduğunu ve Öğretmen Ağı’nın içselleştirdiği bir kültür olduğunu belirtti. Yaz Buluşması’nda betimleme ile ilgili farkındalık oluşturma çalışmalarının yapıldığını, bu kültürün yerleştiğini ve insanların görselleri betimlemeye çalıştıklarını vurguladı.
Gizem Arman, Bandırma’da Türkçe öğretmeni olarak görev yapıyor ve Öğretmen Ağı’nda bir yıldır online etkinliklere katılıyor. İlk kez Yaz Buluşması’na katılan Gizem, öğretmenlerin sanatsal ve ders kitaplarından seçilen görselleri nasıl betimleyebileceği konusunda çalıştı. Görsel seçiminde, ders kitaplarından ve sanatsal içeriklerden betimleme yapılabilecek etkinlikler buldu. Sanatta ayrıntının önemine dikkat çekerken, ders kitaplarında soruya yönelik betimlemeler yapmanın önemini vurguladı. Görsel ve videoların betimlenmesinde öğretmenlerin yaşadığı zorlukları deneyimledi ve bu sürecin çok faydalı olduğunu belirtti.
Atölye sırasında, katılımcılar ders kitaplarından ve sanatsal içeriklerden seçilen görselleri ve iki kısa filmi betimlediler. Videoların betimlenmesinde zorlananlar oldu. çünkü sahnedeki her şeyin mi yoksa sadece olayın mı betimleneceği konusunda kararsızlık yaşandı. Ancak, bu süreç öğretmenlerin betimleme konusunda pratik yapmasını ve bu alandaki becerilerini geliştirmesini sağladı. Katılımcılar, betimleme teknikleri hakkında bilgi sahibi oldular ve bu bilgileri eğitim süreçlerinde kullanabileceklerini ifade ettiler.
Görsel betimleme atölyesi katılımcılarının deneyimleri
Betimleme atölyesine katılan iki öğretmen arkadaşımız Banu Yücetaş ve Miray İşler, atölye sürecindeki deneyimlerini paylaştılar. Banu Yücetaş, Adana’da bir ilkokulda rehber öğretmen olarak görev yapmaktadır. Betimleme yapma konusunda endişeleri olduğunu belirtti. Görsel detayları yeterince verip veremediği veya betimlemeyi fazla uzun ya da kısa tutup tutmadığı konusunda kafasında sorular olduğunu söyledi. Atölye sonrasında bu sorularına yanıt bulduğunu ve görsel detayları nasıl daha etkili bir şekilde verebileceğini öğrendiğini ifade etti. Betimleme atölyesinin bu teknik bilgileri edinme açısından çok faydalı olduğunu düşündüğünü belirtti.
Miray İşler ise Bandırma’da bir devlet okulunda Türkçe öğretmeni olarak çalışmaktadır. Benzer kaygıları yaşadığını ve betimleme yaparken neyi fazla, neyi eksik anlattığı konusunda endişeler taşıdığını paylaştı. Daha önce bir deneyiminde kör bir arkadaşına betimleme yapması gerektiğinde zorluklar yaşadığını, betimlemenin tekniklerini bilmediğini söyledi. Atölye, bu teknik bilgiler açısından Miray İşler için de çok etkili oldu. Soldan mı sağdan mı başlayacakları, genelden özele mi gidecekleri gibi teknik detayları öğrenerek bu konuda kendini daha donanımlı hissettiğini belirtti.
Atölyeye katılan öğretmenler, betimleme yapmanın zorluklarını deneyimlediler ve pratik yaparak bu alandaki becerilerini geliştirdiler. Atölye sırasında hem görselleri hem de videoları betimleme konusunda çalışmalar yaptılar. Katılımcılar, betimleme tekniklerini öğrenerek eğitim süreçlerinde bu bilgileri kullanabileceklerini ifade ettiler. Betimleme Atölyesi, katılımcılar için önemli bir farkındalık ve öğrenme süreci oldu.