Engelli öğretmenlerin yasal hakları

 

Engelli Hakları video serisinin her bölümünde, engellilerin sahip olduğu haklara dair genel hatlarıyla bilgilendirme yapılıyor. Serinin 1. bölümünde engelli öğretmenlerin hakları inceleniyor.

Bu sayfada videoya ve yazılı dökümüne ulaşabilirsiniz.

 

Yazılı döküm

Merhabalar,

 

Yeni bir seri ile sizlerle birlikteyiz. “Engelli hakları” serimizin her bölümünde engellilerin sahip oldukları haklara ilişkin genel hatlarıyla bilgilendirmeler yapacağız. Ilk yayınımızda engelli öğretmenlerin yasal haklarından bahsedeceğiz. Malumunuz yeni eğitim öğretim yılı başladı. Nisan ayında Milli Eğitim Bakanlığı yaklaşık 4.000 civarında engelli öğretmen ataması yaptı ve bu sayıyla beraber Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı eğitim kurumlarında görev yapan engelli öğretmen sayısının 15 bine yaklaştığını sanıyorum. Dolayısıyla Hem yeni başlayan öğretmen arkadaşlarımızın hem de daha önce mesleğe atansa da hakları konusunda bilgi sahibi olmak isteyenlerin faydalanabilmesi açısından böyle bir içeriğin ihtiyaç olduğunu gözlemledim. Çünkü zaman zaman bana da EGED’e de sorular ulaşıyor. Biz geçmiş yıllarda sorularla engelli öğretmenlerin yaşadıklarına dair döküman oluşturmuştuk. Bu içeriği hazırlarken hem ondan yararlandım hem de yeni konuları da kapsama dahil etmeye çalıştım. isterseniz başlayalım:

Zaman zaman engelli öğretmen arkadaşlarımızdan ders programları düzenlenirken engel durumunun göz önünde bulundurulup bulundurulamayacağı hususunda sorular ulaşıyor. Bu konuyla ilgili lise kademesinde görev yapan arkadaşlarımız ile ilk ve ortaokul kademesinde görev yapan arkadaşlarımız arasında bir fark söz konusu. Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 12/2. maddesinde konu düzenlenmiş durumda. “Eğitim ortamı, öğretmen durumu, engelli öğretmenler, engelli çocuğu bulunanlar, süt izni kullananlar, fiziki şartlar ve pedagojik esaslar göz önünde bulundurulur.” ifadesi geçiyor ders programı hazırlanırken. Dolayısıyla hem engelli öğretmenseniz hem de engelli çocuğunuz var ise bu hak sizleri kapsıyor. Ders programı düzenlenirken engel durumunuzun göz önünde bulundurulmasını talep edebilirsiniz. Tabii ki program düzenlenirken okulun az önce saydığımız diğer hususları da dikkate alınacaktır. Ancak ilk ve ortaokul kademesinde görev yapan arkadaşlarımız için böyle bir yasal dayanağımız söz konusu değil. Bunun için 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu gibi, Ya da daha başka mevzuatlardaki dolaylı hükümler kullanılarak ders programı düzenlemesi talep edilebilir. Fakat Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’ndeki gibi açık bir madde söz konusu değil. Özetleyecek olursak, ortaöğretim kademesinde görev yapan engelli öğretmenler engel durumlarının göz önünde bulundurulmasını isteyebilirler. Ancak ilk ve ortaokul kademesinde görev yapan arkadaşlarımız doğrudan böyle bir hükme dayanarak ders programı düzenlemesi talep edemezler.

Peki engelli öğretmen nöbet tutar mı? Şimdi bu konuda iki ayrı talep var. Bazı arkadaşlarımız nöbet tutmak istemiyorlar. Bazıları ise istiyorlar. Her iki duruma ilişkin de okullarda farklı yorumlamalar söz konusu olabiliyor. İşte öyle bir mevzuatımız var ki bu her iki kesimi de kapsıyor. Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 44. Maddesinin 11 fıkrasına baktığımızda, “Engelli olanlar, engelli çocuğu bulunanlar ve bakmakla yükümlü olduğu engelli birey bulunanlara nöbet görevi verilmez. Ancak bu durumdaki öğretmenlere istemeleri hâlinde gün tercihlerine öncelik verilerek nöbet görevi verilir.” deniliyor. Dolayısıyla bu kademede görev yapan arkadaşlarımız isterlerse nöbet tutmayabilirler, isterlerse de nöbet tutabilirler ve nöbet tutarken de gün tercihlerinin dikkate alınmasını talep edebilirler. Gelelim ortaöğretim kurumlarında görev yapan arkadaşlarımıza. bu kişiler içinse Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 91. Maddesinin ikinci fıkrası var. Aynı ifade burada da geçiyor arkadaşlar. Dolayısıyla Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı eğitim kurumlarında görev yapan engelli öğretmen arkadaşlarımız talep etmeleri halinde nöbet tutabilirler veya tutmayabilirler.

Engelli öğretmen norm fazlası olur mu? Olur arkadaşlar. Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin 53. maddesinin beşinci fıkrası der ki, “İlgili mevzuatına göre alınan sağlık kurulu raporunda en az %40 oranında engelli olduğu belirtilen öğretmenler ile ağır engelli raporlu, eşi veya bakmakla yükümlü olduğu birinci derece kan hısımları bulunan öğretmenlerden norm kadro fazlası konumunda bulunanlar, engellilik durumlarının devamı süresince resen görev yeri belirlemeden istisnadır.” Yani engelli öğretmenler norm fazlası olabilirler. Ancak kadrolarımız başka bir eğitim kurumuna taşınamaz. Bununla beraber farklı okullarda engelli öğretmeni norm fazlası yapamayınca ondan sonra geleni norm fazlası yapma uygulaması gündeme geliyor. Yönetmelik böyle bir şeye hüküm altına almamış, böyle yapan okullar yanlış yapıyorlar. Bu şekilde hak kaybına uğrayan engelli olmayan bir öğretmen hak talep ettiğinde gereği yapılacaktır. Norm fazlası olmadığı için okulda kalmaya devam eder arkadaşlar. Burada Milli Eğitim Bakanlığı engellilerin özellikle erişilebilirlik şartlarını göz önünde bulundurarak farklı kurumlara gitmesi zor olabileceği nedeniyle bir farklı uygulama yapıyor diyebiliriz.

Peki engelli öğretmenler aynı eğitim kurumunda azami ne kadar kalabilir? Şimdi normalde rotasyon uygulaması olsa bir öğretmenin 12 yılını tamamladığında başka bir kuruma gitmesi gerekir. Böyle bir hüküm yönetmelikte aslında var fakat uygulanmıyor. Uygulandığında engelli öğretmen 12 yılın sonunda istediği takdirde aynı eğitim kurumunda kalabilir. Bu 12 yıllık süreye adaylık da dahildir.

https://www.traditionrolex.com/7

Peki engelliliğe bağlı olarak yer değiştirebilir miyim? Evet arkadaşlar. Bildiğiniz üzere hem sene başında hem de ara dönemde mazeret atamaları oluyor ve bu dönemlerde siz de engelliliğe bağlı mazeret atamalarına başvurabilirsiniz. Burada hizmet puanı üstünlüğü esas oluyor. EKPS ilk atamalarında olduğu gibi bir süreç söz konusu değil. Hizmet puanı doğrultusunda bir kuruma yerleştirilebilirsiniz veya yerleştirilmeyebilirsiniz. Zaman zaman Milli Eğitim Bakanlığı bir kuruma yerleşemeyenleri ile alıp görevlendirme yoluyla farklı okullara da yönlendirebiliyor. Fakat bu her zaman olan bir şey değildir. Şunu ifade etmek istiyorum: Özellikle engelli öğretmenler eş durumundan farklı olarak bir yılı doldurma salar bile tercihte bulunabilirler. Eş durumuna bağlı olanların en az bir yılı doldurmuş olması gerekiyor görevde. Ancak engelli öğretmenler için böyle bir durum söz konusu değil. Bunun aksini iddia eden yetkililer varsa, konuyla ilgili okulunuza dilekçenize yazın. Oradan ilçeye, ile ve hatta Bakanlığa gidecektir. Tarafımdan test edilmiş ve onaylanmıştır.

Peki ben çalıştığım eğitim kurumunda bana yönelik erişilebilirlik düzenlemelerinin yapılmasını nasıl talep edebilirim? Bu fiziki düzenleme olabilir, yani bulunduğumuz eğitim ortamının engel durumumuza yönelik düzenlenmesi için, Braille işaretler olabilir, asansör olabilir, rampa olabilir. Farklı fiziki erişilebilirlik düzenlemeleri olabilir. Ya da destek teknolojileri talep edilmesi olabilir. Ekran okuyucu yüklü bilgisayar talep edebilirsiniz veya daha başka mesleğinizi yürütürken işinizi kolaylaştırabilecek araçlar olabilir. Onlarla ilgili talepleriniz için bazı mevzuatlar var. Yeterince uygulanmasa da sizler bu maddeleri dayanak göstererek talepte bulunabilirsiniz. En başta ülkemizin taraf olduğu Birleşmiş Milletler Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme var. Bu sözleşmenin 27. Maddesi istihdama ayrılmış durumda. Engelliler Hakkında Kanun’un 14. Maddesi de istihdama ayrılmış durumda. Aynı zamanda Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavı ve Engellilerin Devlet Memurluğuna Alınmaları Hakkında Yönetmeliğin 16. Maddesi de yine iş yerlerinin engellilerin engel durumlarına göre düzenlenmesi hususunu açıkça vurguluyor. Yine hem Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme’de hem de Engelliler Kanunu’nda yer alan erişilebilirlik maddelerini gerekçe göstererek de iş yerinizin erişilebilirliği ile ilgili talepte bulunabilirsiniz.

Engelli öğretmenlerin en çok sordukları konularla ilgili yasal düzenlemeleri aktarmaya çalıştım. Eğer farklı sorularınız varsa videonun yorum bölümünden sorabilirsiniz.

Bu videoyu beğenerek, paylaşarak ve kanalımıza abone olarak destek olabilirsiniz. Bir sonraki videoda görüşene kadar kendinize iyi bakın…