Çocuk İstismarına Karşı Korunma Yöntemleri ve Engelli Çocuklar
Son dönemde çocuk istismarı ve çocukların farklı tehlikelere maruz kalması gündemde sıkça konuşulan konular arasında yer alıyor. Psikolojik danışman ve psikolog Şule Özcan, bu videoda ailelerin ve çevrenin rolüne dikkat çekiyor. Özcan, 1999 yılında Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nden mezun olmuş, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bir eğitim kurumunda psikolojik danışmanlık yapıyor ve çocuk gelişimi, mindfulness, engellilik gibi konularda çalışmalar yürütüyor.
Çocuk İstismarı ve Türleri
İstismar, yapılmaması gereken bir eylemin yapılması olarak tanımlanıyor. Çocuklar fiziksel, duygusal, cinsel istismara maruz kalabiliyor. Özcan, çocukların birey olduklarını anlamalarının önemine değiniyor ve ailelerin, çocukların “hayır” deme hakkına saygı göstermesi gerektiğini vurguluyor. Örneğin, bir çocuğun öpülmek istememesi veya istemediği bir davranışa karşı çıkması, ileride tehlikelerden korunmaları için temel oluşturuyor.
Çocuk Gelişiminde Ailelerin Rolü
Çocuk istismarıyla mücadele ailede başlıyor. Çocukların bedenlerinin özel olduğunu öğrenmeleri ve “iyi dokunma” ile “kötü dokunma” ayrımını yapabilmeleri gerekiyor. Ailelerin çocuklarına sınır koyma, güvenli alan yaratma ve etkili iletişim kurma gibi konularda bilinçlenmeleri önemli. Özellikle ailelerin, çocuklarına istedikleri bir şeyin yapılmasını zorla dayatmaması gerektiği belirtiliyor.
Engelli Çocukların İstismara Karşı Korunma Yöntemleri
Engelli çocukların istismara maruz kalma olasılığının daha yüksek olduğu ifade ediliyor. Bunun nedeni, onların kendilerini ifade edemeyeceği ya da anlamayacağı yönündeki yanlış algılar. Özcan, engelli çocukların topluma dahil edilmesi, sosyal beceriler kazandırılması ve bağımsızlıklarının desteklenmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, ailelerin koruma reflekslerinin aşırıya kaçmaması ve çocuklarına kendilerini ifade etme imkânı vermesi gerektiğini vurguluyor.
Dijital Riskler ve Çocukların Korunması
Dijital ortamlar, çocukların karşılaşabileceği önemli tehlikeler arasında yer alıyor. Ailelerin çocuklarına tablet ve telefon kullanımını sınırlamaları, cihazları ortak alanlarda bulundurmaları, güvenlik programları kullanmaları ve çocuklarının internette karşılaşabileceği risklere karşı bilinçli olmaları öneriliyor. Özcan, ebeveynlerin kendi dijital alışkanlıklarının da çocuklarına rol model olması açısından önem taşıdığını ifade ediyor.
Akran Zorbalığı ve Sosyal Etkileşim
Engelli çocuklar, akran zorbalığına daha fazla maruz kalabiliyor. Bu nedenle ailelerin, öğretmenlerin ve sosyal çevrenin çocukları desteklemesi, güçlü yönlerini ön plana çıkarması ve zorbalıkla başa çıkma yollarını öğretmesi gerekiyor. Sosyal faaliyetlere katılım ve çocukların özgüven kazanmaları, bu süreci destekliyor.
Şule Özcan, çocukların özgüvenli bireyler olarak yetiştirilmeleri gerektiğini ve bunun ailede başlayan bir süreç olduğunu belirtiyor. Çocukların sosyal, duygusal ve fiziksel becerilerini geliştirmeleri, istismardan ve tehlikelerden korunmalarını sağlıyor. Ayrıca, toplumun tüm bireylerinin çocuk istismarı konusunda bilinçlenmesi ve sorumluluk alması gerektiğini vurguluyor.
Programın sonunda, Özcan izleyicilere çocukların sağlıklı bireyler olarak yetiştirilmesi için ailelere, öğretmenlere ve toplumun diğer bireylerine düşen sorumlulukları hatırlatarak, çocukların sadece akademik başarılarının değil, sosyal becerilerinin de desteklenmesi gerektiğini ifade ediyor.