28 Mayıs seçimlerinde Sandık Kurulu Başkanı engel durumumuzu belgelememizi isterse ne yapabiliriz?
14 Mayıs seçimlerinde bazı görme engelli seçmenlerin Sandık Kurulu Başkanı’nın kendilerinden engelli kimlik kartı veya sağlık raporu göstermesini istediğine ilişkin paylaşımlarına rastlıyordum. Bu konu yalnızca sosyal medyada ve kendi paylaşım ağlarımızda konuşulmakla kalmamış, Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) gündemine de girmiş.
YSK 17 Mayıs tarihli ve 2023/1034 sayılı kararında görme engellileri ilgilendiren önemli bir karar verdi. Hadim İlçe Seçim Kurulu’nun YSK’ya engelli seçmenlerin sandık kuruluna engelliliklerini gösteren sağlık raporu, engelli raporu gibi evrakları göstermesi gerekip gerekmediğini sorduğu yazıya ilişkin inceleme sonucunda verilen kararda şu ifadeler yer aldı:
“Kurulumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; görme engelli olduğu belli olan seçmenlerden rapor istenilmesine gerek olmamakla birlikte somut olaya göre sandık kurulu başkanınca karar verilmesi gerektiğine karar verilmesi gerekmiştir.”.
Bana göre bu ifadenin yorumu şudur: Eğer bir kişinin görme engelli olduğu dış görünüşünden açıkça belli oluyorsa engel durumunu kanıtlayan belge istenmemeli. Ancak sandık kuruluna “somut olaya göre sandık kurulu başkanınca karar verilmesi” yönünde bir yetki verilmesi, keyfi uygulamalarla karşılaşılması ihtimalini beraberinde getiriyor. Bizler YSK’nın verilerine göre engelli seçmenler olarak nitelendiriliyoruz. E-Devlet Yurt İçi Seçmen Sorgulama ekranında da bu bilgi net biçimde görülebiliyor. Hal böyleyken, yani YSK tarafından engelli seçmen olduğumuz bilgisi kayıt altındayken, Sandık Kurulu’nun bunu kanıtlayan belge istemesi kabul edilebilir bir durum değildir.
Peki 28 Mayıs seçimlerinde Sandık Kurulu Başkanı görme engelli seçmenlerden engellilik durumunu gösterir bir belge isterse ne yapılabilir? Öncelikle YSK verilerine göre engelli seçmen olarak tanımlandığımızı ve böyle bir belgeyi göstermeye gerek olmadığını sözlü olarak ifade etmekle işe başlayabiliriz. Bu konudaki ısrarımıza rağmen olumlu bir sonuç alamazsak Sandık Kurulu Başkanı’nın tutumunu açıkça ifade eden bir tutanak tutulmasını sağlayabilir ve bu belgeyle birlikte İlçe Seçim Kurulu’na başvurabiliriz. Eğer hedefimiz Sandık Kurulu Başkanı’nın tutumuna rağmen engellilik durumunu gösterir bir belge sunmamak ise, İlçe Seçim Kurulu’na yapacağımız itirazdan sonuç alma ihtimalini arttırmak için sabah saatlerinde oy vermeye gitmek mantıklı olabilir. 2017 referandumunda engelli seçmenlerden gelen sorunları tespit etmek amacıyla Türkiye Barolar Birliği’nde beraber çalıştığımız Avukat Turhan İçli de yukarıda paylaştığım önerileri destekliyor.
14 Mayıs seçimlerinde ülke genelinde böyle bir tutumla karşılaşan görme engelli sayısı çok fazla değil. Ancak konu YSK’nın gündemine girdiğine ve böyle bir karar çıktığına göre, bizim de kendi tedbirlerimizi almamız gerektiğini düşünüyorum.
İster şablonla isterse de refakatçi desteğiyle olsun, oyumuzu sorunsuz biçimde kullanabilmek dileğiyle…