Proje Hedefi Belirlerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bir proje fikriniz var ve onu hayata geçirmek istiyorsunuz. Ancak bu yolculuğa çıkmadan önce yapmanız gereken en önemli şey, projenin amacına uygun doğru hedefler belirlemek. Net, ulaşılabilir ve ölçülebilir hedefler belirlemezseniz, yolun ortasında yönünüzü kaybedebilirsiniz. Bu da projenizin beklediğiniz sonucu elde edememiş olmasına ve hedeflenen etkiyi yaratmamasına zemin hazırlayabilir. Projenin ABC’si yazı dizisinin bu bölümünde, “Doğru hedef nasıl belirlenir?” sorusuna yanıt arayacağız.
Hedeflerinizi Belirgin ve Ölçülebilir Hale Getirin
“Projeyle eğitimde fırsat eşitliğini artıracağız.” Güzel bir fikir, ama ne kadar net? Kaç kişiye ulaşacaksınız? Bunu nasıl ölçeceksiniz?
Doğru bir hedef şöyle olabilir: “2024 yılı sonuna kadar 200 engelli öğrenciye erişilebilir eğitim materyalleri sağlayacağız.”
Görüldüğü gibi net bir sayı var, ulaşılacak kitle belli ve başarının nasıl ölçüleceği açık. Böylece projenizin ne kadar ilerlediğini takip edebilir, gerektiğinde stratejinizi güncelleyebilirsiniz.
Kapasitenize ve Kaynaklarınıza Göre Gerçekçi Bir Strateji Belirleyin
Proje yazmaya yeni başladığımız günlerde heyecanla büyük hedefler koyarız. Örneğin, “Bir yıl içinde tüm Türkiye’de engellilere yönelik erişilebilir bir eğitim sistemi kuracağız.” gibi. Bu, olsa olsa kararlı biçimde belirlenmiş, aşama aşama sonuca ulaşabilecek güçlü ve ideal bir vizyon olabilir. Dolayısıyla bir yıl içerisinde bunu hayata geçirmek hiç gerçekçi değil. Kaynaklar, süre ve ekip, hedef belirlerken göz önünde bulunduracağımız unsurların başında gelir.
Gerçekçi bir hedef şöyle olabilir: “ 6 ay içinde Ankara’da 100 engelli öğrenciye erişilebilir eğitim materyalleri sağlayacağız.”
Gerçekçi hedefler koymak sadece projeyi başarıyla tamamlamanızı sağlamaz, aynı zamanda ekibinizin motivasyonunu da yüksek tutar.
Zaman Çerçevesi Belirleyin
Eğer bir hedefin ne zaman gerçekleşmesi gerektiği belli değilse, o hedef proje tasarımında uygun bir yere oturmamış demektir. Dolayısıyla bu hedef büyük ihtimalle sürekli olarak ertelenecektir. “Engelli bireylerin erişilebilir bilgiye ulaşmasını sağlamak” gibi genel hedefler yerine, net bir zaman çerçevesi olan hedefler belirleyin.
Yanlış: “Engelli bireyler için eğitim içeriği hazırlayacağız.”
Doğru: “İlk 3 ay içinde 10 farklı erişilebilir eğitim modülü hazırlayacağız ve 6 ay içinde pilot uygulamayı başlatacağız.”
Bu şekilde proje ekibi üyeleri görevlerini daha iyi planlar ve ilerlemeyi değerlendirmek kolaylaşır.
Büyük Hedefleri Küçük Adımlara Bölün
Her şeyi bir anda yapmak zorunda değilsiniz. Büyük hedefler göz korkutucu olabilir ve nereden başlayacağınızı bilemeyebilirsiniz. Bunun yerine, hedefinizi aşamalara bölün.
Örneğin, “1 yıl içinde 500 engelli bireyin katılacağı bir mesleki eğitim programı düzenleyeceğiz.” diyorsanız, bunu adım adım planlayabilirsiniz:
✅ İlk 2 ay: Program içeriğinin hazırlanması,
✅ 3. ay: İlk 50 kişi için pilot eğitim düzenlenmesi,
✅ 6. ay: Katılımcı sayısının 200’e çıkarılması,
✅ 12. ay: 500 kişiye ulaşılması ve değerlendirme.
Böylece süreci yönetmek kolaylaşır. Üstelik proje ekibi ilerlemeyi gördükçe başardığı hissine kapılır ve projeye olan aidiyeti güçlenir.
Esnek Olun, Ancak Netlikten Ödün Vermeyin
Projeler her zaman başlangıçta planladığınız gibi gitmeyebilir. Bütçeniz kesilebilir veya öngördüğünüz harcamaların ötesine taşabilir; planladığınız ortaklardan veya iştirakçilerden biri projeden çekilebilir; katılımcılar beklediğiniz ilgiyi göstermeyebilir. Böyle durumlarda hedeflerinizi revize etmeye açık olun. Ancak dikkat! Esnek olmak demek, projeyi belirsiz hale getirmek değildir. Esneklik, hedefinizi tamamen değiştirmek yerine, koşullara uygun olarak güncelleyebilmek anlamına gelir. Ayrıca bunu yaparken size hibe veren kuruluşla diyalog halinde olmak ve olası değişikliklerden zamanında haberdar etmek son derece önemlidir.
Hedefleriniz Projenizin Genel Amacı ile Uyumlu Olmalı
Bazen projeler ilerledikçe proje ekibi veya destekçiler hedefleri değiştirmeye çalışabilir. Ancak belirlediğiniz hedefler, projenizin ana amacıyla uyumlu olmalı.
Amaç “Engelli bireylerin teknoloji kullanım becerilerini artırmak” ise; yanlış hedef “Engelli bireylere spor eğitimi vermek”, doğru hedef “Engelli bireylere erişilebilir yazılım eğitimleri sunmak” Olabilir.
Bu yüzden hedeflerinizi belirlerken her zaman “Bu hedef projemizin amacına hizmet ediyor mu?” sorusunu kendinize yöneltin. Siz ve ekibiniz bu soruya tatmin edici yanıtlar veriyorsanız doğru yoldasınız demektir.
Hedefleriniz Size Yol Gösterir
Proje hedeflerinizi net, ölçülebilir, ulaşılabilir, gerçekçi ve zamana bağlı şekilde belirlerseniz, projenizi başarıya ulaştırma şansınız çok daha yüksek olur. Hedefleriniz projenizin pusulasıdır ve sizi doğru yolda tutar.
Eğer hedefleriniz belirsizse, onları SMART kriterlerine göre gözden geçirin ve netleştirin. Unutmayın, doğru belirlenmiş hedefler sizi başarıya bir adım daha yaklaştırır! 🚀