Görme Engelli Murat Doğan Işık, Zabıt Katipliği Uygulama Sınavı’na Alınmadı
Bu videoda görme engelli bir yurttaş olan Murat Doğan Işık’ın zabıt kâtibi olma hayali ve yaşadığı zorluklar yer alıyor.
Murat, 2013’ten beri bilgisayar kullandığını ve 2022 yılında İstanbul Emirgan’daki Görme Engelliler Rehabilitasyon Merkezi’nde zabıt kâtipliği eğitimi aldığını anlatıyor. Bu eğitimde önce Marmara Üniversitesi’nde hukuk temel kavramları ve büro yönetimi dersleri görmüş, ardından yoğun biçimde F klavye eğitimi almış. Zabıt kâtipliği sınavında adaylardan 3 dakikada 90 kelimeyi 22’den az hata ile yazmaları bekleniyor; Murat da bu yeterliliğe sahip olduğunu belirtiyor. Görme engellilerin 10 parmak klavye ile hızlı yazabildiğini ve ekran okuyucular sayesinde bu görevi rahatlıkla yerine getirebileceğini vurguluyor.
Murat Uşak’ta yaşıyor, ancak eğitim ve stajını İstanbul’da yaptığı için İstanbul Çağlayan Adliyesi’ndeki sınava başvuruyor. Sınav sabahı erkenden adliyeye geliyor, ancak sınav salonuna alınmadan önce engelli olduğunu beyan ettiğinde sorun çıkıyor. Salonun kalabalık olduğu ve okuyucu verilmesinin diğer adayların dikkatini dağıtacağı gerekçesiyle kendisine okuyucu sağlanamayacağı söyleniyor. Başkan ve müdürle görüşmesine rağmen çözüm sunulmayınca sınava alınmadan geri gönderiliyor. Oysa sınav başvuru sürecinde e-Devlet sistemi üzerinden bilgilerinin otomatik çekildiğini ve ayrıca “bu işi yapmaya engeliniz var mı?” sorusuna, görme engelinin bir engel oluşturmadığını düşündüğü için “yok” seçeneğini işaretlediğini ifade ediyor. Buradaki temel sorunun, engellilerin ihtiyaç duyacağı düzenlemelere dair özel bir bilgilendirme veya tercih alanı bulunmaması olduğunu dile getiriyor.
Bu durumun sadece kendisine değil, kendisinden bir gün önce gelen başka bir görme engelli adaya da yaşatıldığını öğreniyor. Bu da uygulamada sistematik bir sorun olduğunu düşündürüyor. Görme engellilerin sınava kabul edilmemesi, sınav organizasyonlarında engellilere yönelik düzenlemelerin yapılmaması ve iletişim eksiklikleri en temel engeller olarak öne çıkıyor. Ayrıca Murat, UYAP sisteminin de görme engelliler için erişilebilir olmadığını avukatlardan duyduğunu ekliyor.
Murat, bunca emek ve çaba sonrası bu hayalinden vazgeçmek istemediğini, ancak çözüm bulunmazsa hayalini rafa kaldırmak zorunda kalacağını söylüyor. Emre Taşgın da Murat’ın ve diğer görme engelli adayların sınav aşamasında elenmek yerine gerekli düzenlemelerle desteklenmesi gerektiğini, sistemdeki eksiklerin giderilerek erişilebilirliğin sağlanmasının zorunlu olduğunu vurguluyor.