Ebru’nun Renkli Dünyası kitabının yazarı Yusuf Tokmuç ile çocuklarda engelli farkındalığı üzerine söyleşi

 

Görme engelli yazar Yusuf Tokmuç ile, kaleme aldığı “Ebru’nun Renkli Dünyası” kitabı üzerinden çocuklara farklılıkların değerini anlatmanın yolları ve engelli farkındalığı üzerine derin bir sohbet gerçekleştirildi.

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı vesilesiyle düzenlenen programda, görme engelli yazar Yusuf Tokmuç konuk edilerek yeni yayımlanan çocuk kitabı Ebru’nun Renkli Dünyası üzerine kapsamlı bir söyleşi gerçekleştirildi. Programın açılışında Tokmuç, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 105. kuruluş yıl dönümünü ve çocukların bayramını coşkuyla kutlayarak, bu özel günde programda yer almaktan duyduğu gururu dile getirdi. Ardından, kendisini sürekli gelişimi ve öğrenmeyi ilke edinmiş biri olarak tanıttı. Şu anda Kuşadası İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nde şef olarak görev yapıyor ve “naçizane” diye tanımladığı bir çocuk kitabı yazarı.

 

Kitabın ana karakteri Ebru kimi temsil ediyor?

Kitabın ana karakteri Ebru, farklı özelliklere sahip çocukları kapsayan bir hikâyenin merkezinde yer alıyor. Kapakta, çocukların çimlerin üzerinde mutlulukla oynadığı bir sahne ve onları temsil eden bir gökkuşağı bulunuyor. Yusuf Tokmuç, Ebru ismini seçerken hem ebru sanatındaki renk çeşitliliğinden hem de kendi eşinin farkındalık dolu karakterinden esinlendiğini açıkladı. Ebru karakteri, toplumsal farkındalık bilinci yüksek bireylerin sembolü olarak tasarlanmış.

 

Neden çocuklara hitap eden bir kitap?

Yusuf Tokmuç’un çocuklara hitap eden bir kitap yazma motivasyonu, çocukların henüz kalıplaşmamış ve açık hayal güçlerine hitap ederek toplumsal değişimi başlatmak arzusu olmuş. Kendisi çocukken çok kitap okumadığını, ancak yetişkinlikte çocuk edebiyatına yoğun ilgi duyarak birçok çocuk kitabı okuduğunu ve bu alanda derinleştiğini belirtti. Çocuk kitaplarının yazım sürecinde karakterlerle adeta iç içe geçerek yazımını şekillendirdiğini ve bu süreçte her karakterin yerine kendini koyduğunu anlattı.

Kitapta Ebru’nun yüksek farkındalığına annesinin tutumunun büyük katkısı olduğu vurgulandı. Ebru, Zeynep isimli görme engelli bir arkadaşıyla karşılaştığında, annesinin doğru yönlendirmeleri sayesinde farklılıklara doğal bir bakış açısı geliştirmişti. Bu noktada, çocukların çevrelerindeki yetişkinlerin tutumlarından nasıl etkilendiklerine özellikle dikkat çekildi.

 

Görme engelli Zeynep karakteri

Kitabta Zeynep, görme kaybı yaşamış bir çocuk. Yusuf Tokmuç, kendi 15 yaşında başlayan görme kaybı sürecinden hareketle Zeynep karakterine dolaylı bir şekilde ilham verdiğini ifade etti. Eğitimin her aşamasında görme engelli bireylerin yaşadığı dışlanmalar, öğretmenlerin yanlış tutumları gibi sorunlar kitapta dolaylı olarak işleniyor. Yusuf Tokmuç, geçmişte kendisinin de öğretmenler tarafından yeterince desteklenmediğini, hatta bazen alay edildiğini anlattı.

 

Otizmli çocuk Ali

Otizmli bir karakter olan Ali de kitapta önemli bir yere sahip. Tokmuç, otizmli öğrencilerin okulda yaşadığı dışlanma ve kabul görmeme sorunlarının hâlen güncel olduğunu, bu nedenle Ali karakterini hikâyeye dâhil ettiğini söyledi. Ali ile Ebru arasında geçen okul bahçesindeki dans sahnesi, sözcüklerin az olduğu ama duyguların yoğun bir şekilde aktarıldığı etkileyici bir bölüm olarak öne çıktı. Bu sahne, çocukların kelimesiz ama yürekten bir iletişim kurabileceğini göstermesi açısından çok anlamlı bulundu.

 

Tekerlekli sandalye kullanıcısı Ahmet

Ahmet karakteri ise, engelli bireylerin iş hayatında karşılaştıkları önyargıları temsil ediyor. Yusuf Tokmuç, özel sektöre başvurduğunda yalnızca görme engelli olduğu için işe alınmaması gibi kişisel yaşadığı deneyimleri Ahmet karakteri aracılığıyla işledi. Böylece kitabın çocuklara ileride yöneticilik gibi roller üstlendiklerinde kapsayıcı bir bakış açısına sahip olmalarını telkin etmek gibi bir amacı da bulunuyor.

 

Rol model engelliler

Kitabın ikinci bölümünde, farklı engel gruplarına sahip, dünya çapında tanınmış kişilerin kısa hayat hikâyelerine de yer verildi. Böylece çocuklara, engellerin aşılabileceğini ve farklılıkların bir eksiklik değil, farklı bir yaşam tarzı olduğunu anlatmak hedefleniyor.

 

Ebru’nun Renkli Dünyası hangi yaş grubuna hitap ediyor?

Kitabın yaş grubu olarak yayınevi 6-12 yaş aralığını önerse de, yazar kitabın herkes tarafından okunabileceğini, özellikle öğretmenlerin ve ebeveynlerin de bu hikâyeden çok şey öğrenebileceğini belirtti. Tokmuç’a göre çocuklar, doğallıklarına bırakıldıklarında farklılıkları içselleştirerek kabullenebiliyorlar; sorunlar yetişkinlerin yanlış tutumlarıyla oluşuyor.

 

Çocuklar kitaba nasıl geri bildirimde bulunuyor?

Yusuf Tokmuç’un hedefi, “çocukların Yusuf abisi” olmak. Kitabı okuyan çocuklardan aldığı mektuplar, sarılmalar ve sıcak geri dönüşler onu bu yolda motive ediyor. Kitabın yayınevi tarafından düzenlenen bir edebiyat yarışmasında birincilik ödülü alması, eserin değerini pekiştirdi. Bu başarıdan sonra yayınevi, yazarın yeni kitap projelerine de destek olacağını bildirdi.

Tokmuç, ileride Ebru’nun başka maceralarını yazmayı da planlıyor, ancak sıradaki kitabının farklı bir hikâye taşıyacağını belirtti.

Ebru’nun Renkli Dünyası, sade dili, sıcak hikâyesi, hak temelli ve farkındalık yaratan içeriğiyle sadece çocuklara değil, tüm yetişkinlere de önemli mesajlar veriyor.