Danıştay’dan Engellilerin ÖTV Muafiyetli Araç Hakkı İçin Kritik Karar!
Engelli bireylerin araç alımında yararlandığı Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) muafiyetiyle ilgili çok önemli bir yargı kararı açıklandı. Danıştay 7. Dairesi, 15 Ocak 2025 tarihli ÖTV Tebliği ile getirilen 10 yıllık bekleme süresinin, geçmişte aracını mevcut 5 yıllık düzenlemeye göre satan engelli bireylere uygulanamayacağını belirterek Tebliğ’in 10. maddesinin yürütmesini durdurdu.
ÖTV Düzenlemesinde Ne Değişmişti?
27 Aralık 2024’te yapılan kanun değişikliğiyle, engelli bireylerin ÖTV muafiyeti kapsamında araç alırken uyması gereken “beş yılda bir kez araç alma” kuralı 10 yıla çıkarıldı. Ardından Gelir İdaresi Başkanlığı, 15 Ocak 2025 tarihli Tebliğ ile bu yeni süreyi uygulamaya aldı.
Sorun ise tam da bu noktada kendisini gösterdi. Tebliğ, 10 yıllık sürenin geçmişte aracı satmış kişilere de uygulanacağını belirtiyor; yani 5 yıllık süreye güvenerek aracını satan engelli bireylerin yeni araç alma hakkı fiilen ortadan kaldırılıyordu.
Davacı: “Kazanılmış hakkım var, geriye dönük uygulama olamaz”
Davacı, 23.08.2019’da ÖTV muafiyetli araç almış ve beş yıllık süre dolduktan sonra 16.09.2024’te aracını satmıştı. Bu işlemi yaptığı tarihte yürürlükte olan mevzuata göre yeniden araç alma hakkı doğmuştu. Ancak yeni Tebliğ çıktı ve bu hak kayboldu. Davacı, mevcut yasalara güvenerek işlem yaptığını, kazanılmış hakkının elinden alındığını, düzenlemenin geriye dönük uygulanamayacağını, bu durumun telafisi güç zararlara yol açtığını belirterek yürütmenin durdurulmasını talep etti.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Ne Diyor?
Bakanlık, davacıya özel bir işlem tesis edilmediğini, menfaat ihlalinin bulunmadığını, yeni düzenlemenin geriye dönük olmadığını, araç satışına ilişkin 5 yıllık sürenin hâlen geçerli olduğunu, engelli bireyler için 10 yıllık sürenin kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren uygulanacağını iddia etti.
Tetkik Hâkiminin Görüşü: Düzenleme Geriye Yürüyor
Danıştay Tetkik Hâkimi, çok kritik bir yerde durdu. Tebliğ’in 10. maddesi, kanun değişmeden önce aracını satmış olan kişilerin haklarına geriye dönük bir müdahale oluşturuyordu. Bu nedenle ilgili maddenin yürütmesinin durdurulması gerektiğini belirtti.
Danıştay’ın Hukuki Değerlendirmesi
Danıştay 7. Dairesi, kararında şu temel noktalara vurgu yaptı: Vatandaşların, yasal düzenlemelere güvenerek işlem yapma hakkı vardır. Davacı, 5 yıllık süre dolduktan sonra aracını satmış ve mevzuata göre yeni araç alma hakkını kazanmıştı. Yeni düzenlemenin, geçmişte doğmuş bu hakkı ortadan kaldırması hukuki güvenlik ilkesine aykırıdır.
Danıştay, Tebliğ’in bu haliyle uygulanmasının engelli bireylerin toplumsal hayata katılımını olumsuz etkilediğini belirtti. Araç, birçok engelli birey için tam bağımsız hareketin, işe ulaşımın ve sosyal yaşamın temel koşuludur. Bu nedenle, Tebliğ’in 10. maddesi “engellilerin haklarını sınırlandıran yeni bir külfet” olarak değerlendirildi.
Kanun, 27.12.2024’te yayımlanmıştır. Bu tarihten önce tamamlanmış işlemlere uygulanması mümkün değildir.
10. Maddenin Yürütmesi Durduruldu
Danıştay, Tebliğ’in 10. maddesinin yürütmesini durdurdu. Böylece geçmişte 5 yıllık süre dolduktan sonra aracını satmış engelli bireylerin mağduriyeti giderildi. Bir üye, davacının yeniden araç alımı için resmi başvuru yapmadığı gerekçesiyle “güncel menfaat ihlali yoktur” diyerek karara karşı çıktı. Ancak çoğunluk bu görüşü kabul etmedi.