Ankara’da Engelliler Buluşması gerçekleştirildi
14 Haziran 2025 tarihinde Ankara’da gerçekleştirilen Engelliler Buluşması, engelli bireylerin hak taleplerini duyurmak ve toplumsal farkındalık yaratmak amacıyla önemli bir eyleme sahne oldu. Kolej Meydanı’nda başlayan buluşma, Sakarya Caddesi’ne gerçekleştirilen yürüyüşle devam etti. Katılımın yüksek olduğu etkinlikte, yaklaşık 500 kişinin yer aldığı tahmin ediliyor.
Program, Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyet şehitleri ve engelli hakları mücadelesinde hayatını kaybedenler anısına yapılan saygı duruşu ve İstiklal Marşı ile başladı. Ardından, “Engelliler yürüyor, mücadele sürüyor” ve “Yaşasın onurlu mücadelemiz” sloganlarıyla kortej yürüyüşüne geçildi.
İlk konuşmayı, Engellilerin Haklarına Erişim Platformu Sözcüsü Av. Turhan İçli gerçekleştirdi. İçli, Türkiye’de yaklaşık 10 milyon engellinin yaşadığını ve bu bireylerin aileleriyle birlikte 30 milyonluk bir kesimi oluşturduğunu vurguladı. Engellilerin yüksek işsizlik oranları, düşük eğitim düzeyleri, yetersiz sosyal hizmetler ve artan intihar vakalarıyla toplumun en kırılgan kesimi olduğuna dikkat çekti. Devlet kurumlarının yetersiz kaldığını belirten İçli, “Sosyal devlet nerede?” diye sordu. Aynı zamanda, daha etkili ve kararlı demokratik eylemlere ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.
Etkinliğin en dikkat çekici bölümlerinden biri Engelli Hakları Bildirgesi’nin okunmasıydı. Bildirgede, Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi temel alınarak birçok talep sıralandı. Engellilerin sadaka değil eşit haklar istediği, ayrımcılığa uğramadan bağımsız bireyler olarak yaşama talepleri öne çıkarıldı.
Talepler arasında şu başlıklar öne çıktı:
- Erişilebilirlik önlemlerinin anayasal zorunluluk haline getirilmesi ve uygulanmayan kurumlara yaptırım uygulanması,
- Kapsayıcı ve erişilebilir bir eğitim sistemi,
- Kişisel asistanlık hizmetinin yasal düzenleme ile hayata geçirilmesi,
- Sosyal yardım sisteminin adil, etkili ve bağımsız yaşamı esas alan bir yapıya dönüştürülmesi,
- Zorunlu istihdam kotasının yükseltilmesi, EKPSS ve kura yöntemlerinin yaygınlaştırılması,
- Engellilere erken emeklilik hakkının yeniden tanımlanması,
- Belediyelerin konut üretiminde engellilere %5 oranında kontenjan ayırması,
- İşaret dili tercümanlarının kamu kurumlarında istihdam edilmesi,
- Meclis, belediye meclisleri ve il genel meclislerinde engelli bireylerin temsiline önem verilmesi,
- Afet yönetim stratejilerinde engellilerin özel olarak gözetilmesi,
- 2030 Engelsiz Vizyon Belgesi’nin uygulanması ve Engelli Bakanlığı kurulması.
Bildiride ayrıca, uluslararası sözleşmelere uygun yasal düzenlemelerin yapılması, engellilik verilerinin sağlıklı biçimde toplanması ve güncellenmesi gerektiği vurgulandı. “Merhamet değil hak, yardım değil yurttaşlık” anlayışıyla hazırlanmış bu bildiri, engellilerin eşit, bağımsız ve onurlu bir yaşam sürmelerinin gerekliliğini dile getirdi.
Etkinliğe siyasi parti temsilcileri de katıldı. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcısı Aylin Nazlı Aka, konuşmasında “Sevgi bütün engelleri aşar” ifadesinin yeterli olmadığını, sistemsel çözümler gerektiğini belirtti. CHP’nin engelliler için bağımsız yaşam hakkı, erişilebilirlik ve Engelli Bakanlığı kurulması gibi talepleri desteklediğini açıkladı.
Yeniden Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı Davut Konakçı ise partisi adına konuşarak, Fatih Erbakan’ın selamlarını iletti ve “5 gün değil, 365 gün engellilerle birlikteyiz” dedi.
Etkinliğin sonunda çeşitli sivil toplum kuruluşları kendi alanlarıyla ilgili konuşmalar yaptı. Ancak işitme engelli bireyleri temsilen herhangi bir grubun konuşmaması dikkat çekti. Bu durum, gelecekteki etkinliklerde farklı engel gruplarının daha eşit temsil edilmesi gerektiğini ortaya koydu.
Katılımcılardan biri olarak etkinliğe ilişkin gözlemlerim arasında programın saat seçiminin doğru planlandığı, hava koşullarının uygun olduğu ve şehir dışından gelenlerin katılımının güçlü olduğu yer aldı. Programın ardından bireysel değerlendirmemde, gençlerin örgütlenmeye daha çok önem vermesi ve dijital erişilebilirlik gibi konuların da gündemlere dahil edilmesi gerektiği. Bildiride yapay zekâ, erişilebilir dijital platformlar, eğitimde erişim gibi güncel konulara yeterince yer verilmediği kanaatindeyim. Bu noktada, özellikle bağımsız ve genç odaklı oluşumların bu alanlarda daha çok görünür olması gerektiğini düşünüyorum.