2025 YKS Başvurularında Engelli Adaylar İçin Rapor Süreci Nasıl İşleyecek?
2025 YKS başvurularında engelli adayları ilgilendiren önemli bir değişiklik yapıldı. Engelli sağlık raporları artık dijital ortamdan görüntülenebilecek. Ancak ÖSYM raporu sistemde bulunmayan adaylar için alternatif çözümler de sunuyor. Detaylar yazının devamında!
Üniversite eğitimine devam etmek isteyen kişilerin girdiği YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) başvuruları başladı. 6 Şubat tarihinde başlayan 2025 YKS başvuruları 3 Mart tarihine kadar devam edecek. 2025 YKS başvurularının alınmaya başlamasıyla birlikte engelli adayları ilgilendiren önemli değişiklikler bulunuyor. 2025 YKS başvurusu yapacak engelli adayların sağlık raporlarını ÖSYM’ye gönderebilmesi konusundaki gelişmeler tedirginlik yaratsa da, aslında kaygılanmayı gerektirecek bir durum yok. Ortada bir problem varmış havası yaratanların kasıtlı olmasalar bile, YKS başvuru kılavuzunu detaylı olarak incelemedikleri ve gözlerine çarpan ilk bilgiyi doğru kabul ettiklerini söylemem gerekiyor. Bu nedenle detaylarını aşağıda belirteceğim bu kafa karışıklığıyla ilgili ÖSYM’nin Engelli Adaylar Dairesi Başkanlığı ile görüştüğümü ve yazacaklarımın teyitli olduğunu da önemle belirteyim.
Engelli Adaylar ÖSYM’ye Rapor Göndermekten Kurtuluyor
ÖSYM, 20 Ocak 2025 tarihli duyurusunda, engelli adayların sağlık raporları ile rapor içeriklerine uygun sınav uygulama taleplerini (okuyucu ve/veya işaretleyici yardımı, araç-gereçle sınava alınma, büyük punto basılı soru kitapçığı vb.) başvuru merkezlerine gitmeden ve ÖSYM’ye rapor/belge göndermeden, ÖSYM Aday İşlemleri Sistemi (AİS) üzerinden 4 Şubat 2025 tarihinden itibaren elektronik ortamda yapabileceklerini açıkladı. Bunun için engelli bireylerin sağlık raporlarında yer alan verilerinin Sağlık Bakanlığı’nın ilgili sistemlerinde dijital olarak bulunması, e-rapor sisteminde kayıtlı olması (Barkodlu/Karekodlu) ve kayıtlı rapordaki tanı ile engel oranlarının uygun olarak düzenlenmiş olması gerektiği belirtilen açıklamanın devamında, “Hastalık tanı ve engel oranlarını görüntüleyemeyenlerin raporlarını aldıkları hastanelere başvurarak raporlarındaki bilgilerin dijital ortama aktarılması talebinde bulunmaları olası aksaklıkların önüne geçecektir.” denildi.
Buna göre 2019 yılı sonrasında alınan sağlık raporlarının E-Devlet üzerinden görüntülenebildiği, söz konusu tarihten önce alınan raporların dijital sisteme aktarılabilmesi için engelli adayların sağlık raporlarını aldığı hastaneye başvurmaları gerektiği açıkça anlaşılıyor. Böylece engellilerin ÖSYM tarafından düzenlenen her sınavda sağlık raporlarını yeniden gönderme zahmetinden kurtulmalarının amaçlandığı ortaya çıkıyor.
Sağlık Raporu Dijital Sistemde Bulunmayan Engelli Adaylar 2025 YKS Başvurusunda Ne yapacak?
Her ne kadar ÖSYM uzun zamandır talep ettiğimiz gibi engelli adayları sürekli rapor gönderme güçlüğünden kurtaracak önemli bir değişiklik yapmış olsa da, dijital dönüşümün hızlı bir şekilde gerçekleşmesinin hiç kolay olmadığını kabul ediyorum. Kendisi de bunun farkında olan ÖSYM, 2025 YKS başvuru kılavuzunda raporu dijital sistemde bulunmayan engelli adayların isterlerse YKS başvurusu yaptıktan sonra 3 Mart tarihine kadar sağlık raporlarını ve taleplerini içeren durum bildirir dilekçelerini ÖSYM’ye kendilerinin posta ile ulaştırabileceklerini bildirdi. 2025 YKS Başvuru Kılavuzu’nun 7.11.1. maddesinde konuya dair bölümü hiçbir değişiklik yapmadan alıntılıyorum:
“Bireysel (AİS) veya ÖSYM Başvuru Merkezi aracılığıyla gerçekleştirilen başvuru işlemlerinde, raporu Sağlık Bakanlığı sistemlerinde bulunmayanlar veya Sağlık Bakanlığı sistemlerinden gelen raporundaki engel/sağlık durum bilgilerinde bir yanlışlık/eksiklik olduğunu düşünenler ile AİS üzerinden kendilerine sunulan engelli sınav uygulamaları dışında talebi olanların; sınav başvurularını tamamladıktan sonra;
- ESKR, ÇÖZGER veya Durum Bildirir Sağlık Kurulu Raporlarının bir örneğini,
- Engel/sağlık durumlarını ve taleplerini anlatan dilekçelerini
başvuru süresi içerisinde ÖSYM’ye (ÖSYM-Engelli Adaylar Daire Başkanlığı 06800 Bilkent Çankaya / ANKARA) ulaştırmaları gerekmektedir.
Yukarıda sayılan belgeler ÖSYM’ye ulaştıktan sonra adayların engel/sağlık durumu bilgileri ile engelli sınav uygulamalarına ilişkin talepleri ÖSYM Başkanlığınca değerlendirilecektir (ÖSYM gerek duyduğu durumlarda yeniden rapor isteme hakkını saklı tutar). Adayların kabul edilen talepleri başvuru bilgilerine yansıtılacaktır.“
ÖSYM Değişikliklerinin Takip Edilmesi Gerekiyor
Yukarıda belirtilen duyuru ve kılavuzdan da net biçimde görülebileceği gibi, ÖSYM 2019 yılı sonrasında engelli sağlık raporu alan adayların bilgilerinin otomatik olarak çekileceğini ve bu sayede engelli adayların bundan sonraki sınavlarda belge göndermeyeceğini garanti altına alan bir düzenlemeyi hayata geçirdi. Bununla birlikte raporu dijital sistemde bulunmayan engelli adayların mağduriyet yaşamaması için de kişilerin rapor aldıkları hastaneye raporlarını dijital sisteme aktarma talebinde bulunmasını, bu kısa sürede mümkün değilse de YKS başvurusu yaptıktan sonra kendilerinin posta ile rapor ve dilekçeyi ÖSYM’ye ulaştırmalarının alternatif bir yol olduğunu ifade etti.
Engelli adaylara rehberlik yapan sivil toplum kuruluşlarının ve eğitim yöneticilerinin bu tür değişikliklerden güncel olarak haberdar olması önemli. Ayrıca 2025 YKS başvuru kılavuzunun engelli adayları ilgilendiren 7.11. bölümünün detaylı biçimde okunması da gerekiyor. Aksi takdirde engelli adayları yanıltıcı ve külfet yükleyici öneriler dile getiriliyor.
Engelli adayların 2025 YKS başvurusunda nelere dikkat etmesi gerektiğini detaylı olarak açıkladığım videoyu sınava başvuracak engelli adayların ve onlara rehberlik yapan kişilerin izlemesini tavsiye ediyorum. Videoyu hazırlarken tamamen kılavuzdan ve mevcut mevzuattaki hükümlerden yararlandım.
Sınava girecek tüm adayların hak ettiği sonucu almasını dilerim…